Θεραπεία Υπνικής Άπνοιας Με Νάρθηκα Στόματος
Η αντιμετώπιση της Αποφρακτικής Άπνοιας Ύπνου (ΑΑΥ) σε όσους την έχουν είναι υψίστης σημασίας λόγω των πολλών κινδύνων που συνδέονται με αυτή τη διαταραχή. Τα άτομα με ΑΑΥ σταματούν να αναπνέουν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας λόγω φυσικών αποφράξεων του αεραγωγού. Ως αποτέλεσμα, παρουσιάζουν συχνά κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας, πονοκεφάλους, προβλήματα συγκέντρωσης και άλλα συμπτώματα. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν την επαγγελματική τους ζωή, τις σχέσεις και την ικανότητά τους να οδηγούν με ασφάλεια. Τα άτομα με ΑΑΥ αντιμετωπίζουν επίσης αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής προσβολής και υψηλής αρτηριακής πίεσης, μεταξύ άλλων προβλημάτων.
Η «χρυσή» θεραπεία που προσφέρεται σε άτομα με ΑΑΥ είναι η θεραπεία συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP), η οποία περιλαμβάνει την εμφύσηση αέρα στον αεραγωγό για να παραμείνει ανοιχτός κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αν και η θεραπεία CPAP είναι εξαιρετικά αποτελεσματική, μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να την ανεχθούν.
Υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες στην Αμερική για την θεραπεία συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP) που δείχνουν ότι:
- Μετά από 6 μήνες το 50% τις χρησιμοποιεί για περισσότερο από 4 ώρες.
- Μετά από 5 χρόνια μόνο το 17% τις χρησιμοποιεί για περισσότερο από 4 ώρες.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνιστώνται άλλες θεραπείες, όπως Νάρθηκες Στόματος οπού έχει βρεθεί βάση των ίδιων μελετών ότι:
- Επειδή είναι πιο βολικές από ότι οι PAP συσκευές, οι ασθενείς τις συνηθίζουν και τις φοράνε με περισσότερη ευκολία.
- 50-80% συνεχίζουν την θεραπεία σε διάρκεια 2 χρόνων.
- Το 56% συνεχίζει να να φοράει τους Στοματικούς Νάρθηκες μετά από 5 χρόνια.
Οι Στοματικοί Νάρθηκες είναι συσκευές που τοποθετούνται στο στόμα για να βοηθήσουν να κρατήσει ανοιχτό τον αεραγωγό ενός ατόμου καθώς κοιμάται. Δύο τύποι Στοματικών Συσκευών χρησιμοποιούνται γενικά για ενήλικες με ΑΑΥ και μια τρίτη είναι διαθέσιμη για παιδιά με ΑΑΥ. Οι Στοματικοί Νάρθηκες κατασκευάζονται και ελέγχονται από ειδικά εκπαιδευμένους Οδοντίατρους.
Στην Οδοντιατρική Γαλάνη υπάρχουν ειδικά εκπαιδευμένοι Οδοντίατροι για την Υπνική Άπνοια, και μπορούν να καθοδηγήσουν τον ασθενή κατάλληλα για να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου του.
Αν και αυτές οι συσκευές μπορεί να μειώσουν το ροχαλητό, διαφέρουν από τις συσκευές κατά του ροχαλητού που διατίθενται σε καταστήματα, πολλές από τις οποίες δεν έχουν μελετηθεί ως θεραπείες ΑΑΥ.
Επειδή βοηθούν στη μείωση του φυσικών εμποδίων του αεραγωγού, οι Στοματικοί Νάρθηκες δεν χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κεντρικής άπνοιας ύπνου (ΚΑΥ). Τα άτομα με ΚΑΥ παρουσιάζουν καθυστερήσεις ή διακοπές στην αναπνοή καθώς κοιμούνται, λόγω προβλημάτων με το σήμα που στέλνει ο εγκέφαλος στους μύες της αναπνοής και όχι λόγω φυσικών αποφράξεων των αεραγωγών.
Τύποι Στοματικών Συσκευών
- Συσκευή Προώθησης κάτω γνάθου (MAD)
Μια συσκευή προώθησης της κάτω γνάθου (Mandibular Advancement Device: MAD) συνδέεται τόσο με τα άνω όσο και με τα κάτω δόντια προκειμένου να προωθήσει ή να μετακινήσει τη γνάθο προς τα εμπρός. Μερικές φορές Αποκαλούμενοι νάρθηκες προώθησης κάτω γνάθου (MAD), αυτός ο τύπος συσκευής βοηθά στο άνοιγμα του άνω αεραγωγού μετακινώντας τη βάση της γλώσσας προς τα εμπρός. Αυτή η στοματική συσκευή έχει σχεδιαστεί για να τοποθετείται πριν από τον ύπνο και στη συνέχεια να αφαιρείται το πρωί.
Τα MAD μοιάζουν με στοματικό προστατευτικό και μπορούν να προσαρμοστούν ώστε να ταιριάζουν με ακρίβεια στο στόμα του εκάστοτε ασθενή. Αυτές οι συσκευές διατίθενται σε πολλές παραλλαγές όσον αφορά τα υλικά, το σχήμα και το χρώμα. Ορισμένες είναι μονοκόμματες συσκευές, ενώ άλλες έχουν δύο ξεχωριστά κομμάτια για τα πάνω και τα κάτω δόντια. Οι συσκευές με 2 κομμάτια συνδέονται γενικά με κάποιο τρόπο και μερικές είναι ρυθμιζόμενες ως προς το πόσο προωθούν τη σιαγόνα.
Η έρευνα δείχνει ότι τα MADs αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την ΑΑΥ. Εκτός από τη μείωση του αριθμού απνοιών ανά νύχτα, αυτές οι συσκευές μειώνουν τον όγκο του ροχαλητού, τη συχνότητα του ροχαλητού και την υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Γενικά, τα MAD δεν παρακολουθούν τη χρήση ή τα συμπτώματα, όπως κάνουν οι μηχανές CPAP, αλλά γίνονται έρευνες για «smart» MAD που παρακολουθούν την αναπνοή και τον καρδιακό ρυθμό.
Ένα MAD μπορεί να προκαλέσει ορισμένες παρενέργειες, αν και συνήθως δεν είναι σοβαρές και περνάνε πολύ γρήγορα. Ένα άτομο που κοιμάται με συσκευή MAD μπορεί αρχικά να διαπιστώσει ότι παράγει επιπλέον σάλιο ή να έχει ξηροστομία. Αυτά τα συμπτώματα γενικά περνούν με την πάροδο του χρόνου.
- Συσκευή σταθεροποίησης γλώσσας (TSD)
Οι συσκευές σταθεροποίησης της γλώσσας (Tongue Stabilization Device: TSDs), που ονομάζονται επίσης συσκευές συγκράτησης της γλώσσας, τραβούν τη γλώσσα προς τα εμπρός χρησιμοποιώντας αρνητική πίεση. Στη συνέχεια, η άκρη της γλώσσας κάθεται σε μια πλαστική «φούσκα», που προεξέχει μέσα από τα χείλη. Η μετακίνηση της γλώσσας προς τα εμπρός έχει σκοπό να βοηθήσει στη διατήρηση της βάσης της γλώσσας από το να μπλοκάρει τον αεραγωγό. Αυτές είναι συνήθως στοκ, συσκευές που ταιριάζουν σε όλες τις γλώσσες, αλλά μερικές μπορεί να προσαρμοστούν στο στόμα ενός ατόμου.
Αν και οι TSD δεν έχουν μελετηθεί τόσο ευρέως όσο τα MAD, η έρευνα προτείνει ότι μειώνουν τις καθυστερήσεις στην αναπνοή και βελτιώνουν την κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, οι μελέτες δείχνουν ότι έως και το 90% των ατόμων με ΑΑΥ προτιμούν τα MAD έναντι των TSD.
- Ταχεία διόγκωση της άνω γνάθου (RME)
Σε παιδιά με ΑΑΥ, η ταχεία διόγκωση της άνω γνάθου (Rapid Maxillary Expansion: RME) είναι μια πιθανή θεραπεία ορθοδοντικής συσκευής που ανοίγει τον αεραγωγό διευρύνοντας την οροφή του στόματος. Η RME περιλαμβάνει τη χρήση ενός προσαρμοσμένου διαστολέα που εφαρμόζει στα πάνω πίσω δόντια. Υπάρχουν πολλοί τύποι διαστολέων, αλλά όλοι περιλαμβάνουν τη χρήση πίεσης που ωθεί προς τα πλάγια τους άνω γομφίους. Σε αντίθεση με άλλες στοματικές συσκευές, οι RME φοριούνται όλη την μέρα, όχι μόνο τη νύχτα. Αντί να καθαρίσουν προσωρινά τον αεραγωγό, στοχεύουν στη μόνιμη προσαρμογή της ανατομίας της γνάθου των παιδιών που έχουν στενούς ή έντονα τοξωτούς σκληρούς ουρανίσκους.
Μελέτες δείχνουν ότι η RME μειώνει τα συμπτώματα στα περισσότερα παιδιά και θεραπεύει την ΑΑΥ σε περίπου 25% των παιδιών που το λαμβάνουν. Μια ανασκόπηση πολλαπλών μελετών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο συνδυασμός χειρουργικών επεμβάσεων, όπως αφαίρεση αμυγδαλών και αφαίρεσης αδενοειδών, με μια ορθοδοντική θεραπεία όπως η RME είναι πιο αποτελεσματικός από οποιονδήποτε τύπο θεραπείας από μόνος του.
Πώς λειτουργεί η θεραπεία με Στοματικούς Νάρθηκες για τη θεραπεία της Υπνικής Άπνοιας
Η θεραπεία με συσκευές από το στόμα αντιμετωπίζει την άπνοια ύπνου βοηθώντας στην απομάκρυνση των φυσικών εμποδίων από τον ανώτερο αεραγωγό. Οι συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου (MADs) βοηθούν στην ελευθέρωση του αεραγωγού μετακινώντας τη γνάθο προς τα εμπρός, ενώ οι συσκευές σταθεροποίησης της γλώσσας (TSDs) βοηθούν στην ελευθέρωση του αεραγωγού μετακινώντας τη γλώσσα προς τα εμπρός. Στα παιδιά, οι συσκευές ταχείας διεύρυνσης της άνω γνάθου (RME) βοηθούν στην ελευθέρωση του αεραγωγού διευρύνοντας μόνιμα το πλάτος της οροφής του στόματος.
Σύγκριση θεραπείας με Στοματικούς Νάρθηκες σε σχέση με άλλες επιλογές θεραπείας για την Υπνικής Άπνοια
Η έρευνα δείχνει ότι οι θεραπείες με Στοματικούς Νάρθηκες γενικά δεν αντιμετωπίζουν την αποφρακτική άπνοια ύπνου (OSA) όπως η θεραπεία συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP). Η θεραπεία CPAP αποδίδει καλύτερα τόσο από τις συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου όσο και από τις συσκευές συγκράτησης της γλώσσας όταν πρόκειται για τη θεραπεία της ΑΑΥ. Όμως αυτό έχει να κάνει με ιδανικές συνθήκες και μόνο με τον αριθμό απνοιών, όχι με το πόσο βολικές είναι για τον ασθενή και πόσο κρατάει μια συσκευή PAP κατά την διάρκεια της νύχτας.
Η θεραπεία με CPAP είναι συνήθως η πρώτη θεραπευτική επιλογή την ΑΑΥ που προσφέρεται σε ενήλικες λόγω του ποσοστού αποτελεσματικότητάς του 95%. Ωστόσο, οι στοματικές συσκευές μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές σε πραγματικό περιβάλλον, επειδή μερικοί άνθρωποι είναι πιο πιθανό να τις χρησιμοποιήσουν συνεχόμενα. Το CPAP έχει ποσοστό συμμόρφωσης 17% μετά τα 5 χρόνια, επειδή ορισμένοι άνθρωποι δεν μπορούν εύκολα να ανεχθούν τον ύπνο με μια μηχανή CPAP. Ωστόσο, οι συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου έχουν ποσοστό συμμόρφωσης 80% και πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι τις προτιμούν έναντι του CPAP.
Αν και οι συσκευές συγκράτησης της γλώσσας φαίνονται να είναι εξίσου αποτελεσματικές με τις συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου, το 90% των ανθρώπων προτιμούν τις συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου από τις συσκευές συγκράτησης της γλώσσας. Αυτή η προτίμηση πιθανότατα εξηγεί γιατί οι συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου είναι συνήθως η δεύτερη θεραπεία της ΑΑΥ που εξετάζεται μετά την CPAP.
Στα παιδιά, η αφαίρεση των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων είναι γενικά η θεραπεία πρώτης γραμμής για την ΑΑΥ επειδή είναι η πιο αποτελεσματική. Η θεραπεία με CPAP μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της ΑΑΥ στα παιδιά, αλλά η συμμόρφωση με την CPAP είναι ακόμη χειρότερη στα παιδιά από ότι στους ενήλικες. Οι θεραπείες με ορθοδοντικό χαρακτήρα όπως η ταχεία επέκταση της άνω γνάθου μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικές, είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό με χειρουργική επέμβαση.
Κάνουν για μένα οι Στοματικοί Νάρθηκες για την Υπνική Άπνοια;
Οι ειδικοί προτείνουν στοματικές συσκευές για την άπνοια ύπνου ως θεραπεία για ενήλικες που δεν μπορούν να ανεχθούν τη θεραπεία με CPAP και εκείνους που ροχαλίζουν αλλά δεν έχουν ΑΑΥ.
Μια συσκευή ταχείας διόγκωσης της άνω γνάθου μπορεί να θεωρηθεί ως θεραπεία για παιδιά με ήπια ή μέτρια ΑΑΥ, σε εκείνα με σοβαρή ΑΑΥ που εμφανίζουν συμπτώματα που επιμένουν μετά την επέμβαση αφαίρεσης αμυγδαλών και αδενοειδών εκβλαστήσεων ή σε παιδιά με ΑΑΥ που έχουν σαφώς στενό ή έντονα τοξωτό σκληρό ουρανίσκο.
Συζητήστε μαζί μας στην Οδοντιατρική Γαλάνη σχετικά με τους Στοματικούς Νάρθηκες για την Υπνική Άπνοια
Οι στοματικές συσκευές μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για εσάς εάν έχετε διαγνωστεί με αποφρακτική άπνοια ύπνου και έχετε πρόβλημα με τη χρήση ενός μηχανήματος CPAP. Αντί να αφήσετε το CPAP στην άκρη και να μην θεραπευτείτε, μιλήστε με τους ειδικούς Οδοντίατρους μας στην Οδοντιατρική Γαλάνη σχετικά με τη δυνατότητα να δοκιμάσετε Στοματικούς Νάρθηκες, όπως μια συσκευή προώθησης της κάτω γνάθου ή μια συσκευή συγκράτησης της γλώσσας.
Εάν έχετε ένα παιδί με αποφρακτική άπνοια ύπνου, μιλήστε με το γιατρό του σχετικά με τις στοματικές συσκευές ως πιθανή θεραπεία. Αν και η αφαίρεση των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων είναι η τυπική θεραπεία, μερικές φορές μια στοματική συσκευή μπορεί να λειτουργήσει αντ’ αυτού ή μπορεί να είναι χρήσιμη μετά την επέμβαση εάν τα συμπτώματα επιμένουν. Τα άτομα που χρησιμοποιούν στοματικές συσκευές μπορεί να παρουσιάσουν ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως δυσφορία ή πόνο, ξηροστομία, υπερβολικό σάλιο ή προσαρμογές στην τοποθέτηση των δοντιών.
